Borstvoeding is unieke voeding voor je baby, precies afgestemd op wat hij of zij nodig heeft. Als verloskundigen zijn wij enthousiast over borstvoeding, omdat wij onder de indruk zijn van alle goede eigenschappen van moedermelk:
- Het zit boordevol gezonde bouwstoffen
- Het is altijd op de juiste temperatuur
- Het is afgestemd op de leeftijd van je baby
- Het bevat antistoffen die de weerstand van je baby vergroten
- Het smaakt steeds anders, waardoor je baby alvast went aan de smaak van verschillende soorten voedsel
En verder:
- Drinken aan de borst bevordert de mondmotoriek
- Het contact met je blote huid en jouw nabijheid geeft veiligheid en stimuleert de ontwikkeling van je baby
Borstvoeding op de eerste dag
Al snel na de geboorte zal je baby aanstalten maken om te gaan drinken. De oogjes gaan open en zoeken contact, het tongetje wordt uitgestoken, de baby maakt smakgeluidjes. Baby’s zijn hierbij vaak in een hele rustige, alerte toestand. Wij zullen je dan helpen om voor de eerste keer de baby aan te leggen. We streven ernaar dat dit binnen een uur gebeurt, ook wel het ‘gouden uur’ genoemd. Je baby is goed wakker en wil graag bij je drinken. Jouw lichaam krijgt door het drinken een sterk signaal dat er melk gemaakt moet worden.
Een eerste voeding mag in principe zo lang duren als jij en je baby dat prettig vinden. Let er wel op dat de baby niet aan je tepel gaat sabbelen, dat kan de tepel kapot maken. Wij zullen dit uiteraard ook in de gaten houden. Vaak drinken pasgeboren baby’s in de eerste uren een paar keer aan de borst, zij geven zelf aan dat ze nog een keer willen.
Na deze start gaan baby’s vaak goed slapen. Zij zijn ook moe van geboren worden en zodoende mag je ze vijf uur laten slapen. Als ze weer wakker worden, willen ze vaak weer drinken, daarna gaan ze weer slapen en zo gaat dit verder. Na de eerste keer vijf uur slaap willen we graag dat de baby niet langer dan drie uur tussen de voedingen heeft. Vaker voeden mag ook! De meeste baby’s willen per 24 uur zo’n acht a twaalf keer bij je drinken.
Tijdens de eerste 24 uur kan het ook zijn dat je baby nog niet zelf aangeeft dat hij wil drinken. Sommige baby’s zijn misselijk van vruchtwater of hebben wat hoofdpijn doordat ze met een vacuumpomp geboren zijn. Als een baby een gezond gewicht heeft, is dat geen probleem. Ze worden geboren met een voorraadje eten in hun lichaam dat ze zullen gaan verbranden. Wij bespreken samen met je wat we gaan doen als je baby ook na de eerste 24 uur nog niet wil drinken of erg klein is.
Op gang komen van borstvoeding
Sommige vrouwen zien al in hun zwangerschap een beetje melk uit hun tepels komen, maar bij veruit de meeste vrouwen komt de borstvoeding pas op gang na de bevalling. Dit kan een paar dagen duren, dat is geheel normaal.
De eerste voedingen zijn heel belangrijk om je lichaam het signaal te geven melk te gaan maken. Het kan echter even duren voor je zelf voeding ziet! Bij eerste kinderen soms twee of drie dagen, bij volgende kinderen ongeveer een dag. Dit betekent niet dat je geen melk hebt. Tijdens de eerste voedingen haalt je kindje het zogenaamde colostrum uit je borst, een hele rijke geconcentreerde voeding. Hierin zit zoveel energie, dat een kind al aan een paar druppels voldoende heeft. Bovendien is colostrum ongelooflijk rijk aan afweerstoffen, die je kindje beschermen tegen infecties.
Wanneer je borstvoeding in de loop van de dagen verder op gang komt, zul je dat aan je borsten merken: ze zwellen op en kunnen gaan stuwen. Je hoort je kindje slikken wanneer het aan de borst ligt en misschien zie je wat voeding op de lipjes of kleertjes.
De hoeveelheid borstvoeding wordt aangepast aan de behoefte van je kind; aanvankelijk een paar druppels en na een tijdje ‘maak’ je wel een liter moedermelk per dag!
Stuwing
Veel vrouwen hebben in de kraamweek gestuwde borsten; ze voelen hard en warm aan, soms ronduit oncomfortabel. Vraag en aanbod van de borstvoeding moeten nog in balans komen, vaak gebeurt dat in een paar dagen.
Tijdens de stuwing, met het hoogtepunt vaak op dag drie of vier, kun je je wat minder fit voelen en zelfs wat verhoging hebben. Je kraamverzorgster zal je tips geven om de stuwing te verlichten, je mag ook paracetamol nemen (zonder coffeïne of codeïne). Laat je deze dagen lekker verzorgen en neem je rust!
Borstvoeding is natuurlijk, dus het gaat vanzelf?
Soms hoor je hele opgewekte verhalen over borstvoeding. Het is zo makkelijk, het gaat vanzelf. Ze zijn in 10 minuutjes klaar. Het is natuurlijk en het beste voor je kindje.
Je zou aan jezelf gaan twijfelen wanneer het bij jou juist heel veel moeite kost om de borstvoeding op gang te krijgen. Wanneer je daarvoor de hele dag in de weer bent, je drie kwartier bezig bent per voeding, je kindje moeizaam aanhapt, je het helemaal niet leuk vindt. Dan zakt de moed je in je schoenen.
Borstvoeding is absoluut de meest natuurlijke voeding voor je baby, maar dat betekent dus niet dat het vanzelfsprekend gaat. Zeker bij een eerste kind is het starten van borstvoeding hard werken. Jij en je kindje zullen het allebei moeten leren en dat gaat niet in een weekje.
Wanhoop dus niet! Goed om te weten is dat de enthousiaste borstvoedingsverhalen absoluut waar zijn, maar vaak voor oudere kindjes gelden en voor tweede of volgende baby’s. Oudere kindjes kunnen heel vlot een voeding drinken en happen zelf heel makkelijk aan. Volgende kindjes drinken vaak ook soepeler, omdat je zelf ervaring hebt en de melk sneller op gang komt.
Reken dus op een paar pittige weken en verheug je alvast op de véél langere tijd dat het inderdaad makkelijk, pijnloos en vanzelf gaat!
Tot welke leeftijd voeden?
Het is geheel aan jou hoe lang je je kindje borstvoeding wilt geven. Het advies vanuit de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is om je baby zes maanden lang alleen maar borstvoeding te geven, voor de meest optimale start. En als je met vaste voeding begint ook borstvoeding te blijven geven, minimaal tot de leeftijd van twee jaar.
Veel vrouwen kijken gewoon hoe het gaat en stellen zich eerst het doel van 3 maanden. En als het dan lekker loopt ga je door tot 6 maanden. En waarom zou je dan stoppen als jij en je kindje nog steeds genieten van jullie momenten samen? En als je ziet hoe goed je kind groeit en zich ontwikkelt op jouw melk? Zo voed je steeds wat langer, tot het voor jullie beiden het moment is om, vaak geleidelijk, te stoppen. Als je het aan je kind laat, zal het vanzelf stoppen met drinken tussen één en vijf jaar.
Ook grotere kinderen hebben baat bij borstvoeding, zelfs al eten ze vaste voeding. De borstvoeding past zich aan aan de leeftijd van je kind en gaat bijvoorbeeld steeds meer antistoffen bevatten, voor een optimale weerstand tegen ziektes. Dat kinderen tanden krijgen, maakt niet uit voor borstvoeding geven, wij kauwen immers ook niet op ons drinken? De meeste kinderen drinken ook met tanden pijnloos aan de borst.
Als je een volgend kindje krijgt, kan je productie tijdens de zwangerschap teruglopen. Sommige kindjes blijven dan toch ‘droog’ doordrinken, voor het gevoel van rust en geborgenheid. Als de baby er is, worden deze kindjes beloond met heerlijke voedzame melk! Je kunt dan zowel je grote kind als je baby voeden, dit heet tandemvoeden. De basisregel is dat je baby voorrang heeft aan de borst. Je leest hier meer over op www.borstvoeding.com.
In onze cultuur zijn we niet zo gewend aan kinderen die lang blijven drinken, maar in heel veel culturen is het de normaalste zaak van de wereld. Volg hierin dus zeker jouw eigen kompas en trek je niets aan van de mening van anderen.
Veel vrouwen gaan na drie maanden weer werken. Om dan te blijven borstvoeden, zul je moeten gaan kolven of tijdens het werk even naar je kindje toe moeten gaan. Je mag hiervoor wettelijk tot een kwart van je werktijd gebruiken! Je rechten als borstvoedende moeder kun je hier vinden in begrijpelijke taal.
Voordelen van borstvoeding voor dreumesen en peuters
Borstvoeding geven = goed voor jezelf zorgen
Veel jonge moeders voelen zich moe. Borstvoeding geven neemt letterlijk energie; je lichaam zorgt ervoor dat je baby kilo’s groeit! In de periode dat je borstvoeding geeft, is het daarom belangrijk goed voor jezelf te zorgen. Hier een paar tips:
- Borstvoeding geven vraagt 500 kilocaloriën per dag extra, het is dus niet vreemd als je je hongerig voelt. Eet gerust meer dan je gewend bent.
- Eet gezond en gevarieerd
- Drink geen of matig alcohol
- Rust voldoende, houd het middagslaapje in ere zolang je er behoefte aan hebt
Als je erg moe bent, adviseert je omgeving soms om te stoppen met borstvoeding.
Weet dan dat de energie die er via jou naar je kind gaat gaandeweg minder wordt. Vanaf 6 maanden gaan baby’s ook vast voedsel eten en vanaf ongeveer 1 jaar staat het vaste voedsel steeds vaker op de eerste plaats en is jouw borstvoeding een (belangrijke!) aanvulling.
Bedenk ook dat je nachten er waarschijnlijk niet veel beter op zullen worden wanneer je stopt met borstvoeding. Het is niet bewezen dat kinderen beter doorslapen op poedermelk. En als je je kind ’s nachts borstvoeding geeft, doe je dat op een gegeven moment vrijwel slapend. Terwijl jij of je partner er voor een fles echt uit zullen moeten. Wil je heel graag eens ongestoord doorslapen? Kolf dan vooruit en laat je partner de nachtvoedingen geven.
Tot slot is het voeden voor veel moeders juist het moment om even te liggen en uit te rusten. Stop dus niet omdat anderen dat een goed idee vinden; jij bepaalt hoe lang je je kindje wilt voeden.
Tip: Denk bij aanhoudende moeheid ook aan een eventueel vitaminetekort, een laag Hb of een verstoring van je schildklierfunctie. Overleg met je huisarts of een bloedtest zinvol is.
Te weinig melk?
Je hoort wel eens van vrouwen dat de borstvoeding mislukt is, omdat ze te weinig melk hadden. Als dat echt zo is, is dat natuurlijk heel vervelend. Veruit de meeste moeders hebben echter voldoende melkklieren en borstvoeding om hun kindje goed te laten groeien!
Je lichaam weet namelijk heel goed wat je kindje nodig heeft en zal er alles aan doen om dat te realiseren. Je kunt je lichaam daarin ondersteunen door goed voor jezelf te zorgen met gezonde voeding en rust. Huid-op-huid-contact met je baby is ook heel belangrijk voor de aanmaak van voldoende melk. Daarnaast is extra stimulans van de borsten, door vaker aanleggen of kolven, een goede manier om de productie te verhogen.
De grootte van je borsten zegt weinig over de hoeveelheid melk die ze kunnen maken. Borsten, ongeacht hun grootte, hebben een bepaalde opslagcapaciteit voor borstvoeding. Als die klein is, merk je dat je kindje vaak wil drinken. Is de capaciteit groot, dan drinkt je kindje minder vaak en soms maar 1 borst per voeding. Dit is allemaal prima, volg vooral jullie unieke patroon van voeden.
Mochten wij in het kraambed de hoeveelheid borstvoeding willen vergroten, dan zullen we je daarvoor tips geven. Ook je kraamverzorgster speelt hierin een belangrijke ondersteunende en adviserende rol. Soms raden we daarnaast aan om een lactatiekundige in te schakelen, dé expert op het gebied van borstvoeding.
Lactatiekundige
Een lactatiekundige is dé expert op het gebied van borstvoeding. Zij adviseert en ondersteunt en volgt daarin jouw behoefte. Je kunt haar zelf inschakelen als je dat wenst, soms adviseren wij dat te doen. Het is belangrijk om bij borstvoedingsproblemen bijtijds hulp in te schakelen, aangezien de eerste week erg belangrijk is voor het slagen van de borstvoeding!
Bij De Kern werken we veel samen met lactatiekundige Lactatiekundige Praktijk Leiden (Marga Wapenaar). Zij verzorgt consulten per telefoon, aan huis en in haar praktijk. Ook biedt ze een intake aan tijdens de zwangerschap, om zo optimaal voorbereid te zijn op de periode van borstvoeding geven.
Als je een krachtige borstkolf wilt huren voor gebruik tijdens de eerste weken, kun je ook bij haar terecht, zelfs op zon- en feestdagen!
Aan lactatiekundige zorg zijn kosten verbonden, die je vergoed krijgt vanuit je aanvullende zorgverzekering. Kijk je polis na voor de hoogte van deze vergoeding.
Lactatiekundige Praktijk Leiden
Andere Lactatiekundigen:
Helen Weerheim uit Zoeterwoude-Rijndijk
06-41329210
dezoeteparel@gmail.com
Marjes Elling uit Den Haag
06-41184263
Indien u kraamzorg via de Waarden hebt ontvangen kunt u ook contact opnemen met de lactatiekundigen van de Waarden.